ایمپلنت دندان زمانی مفید است که اجزای تشکیل دهنده آن از جنس مرغوب و با کیفیت باشد، در غیر این صورت نه تنها مناسب نیست بلکه باعث آسیبب دیدن دندان شما هم میشود.
ایمپلنت به معنای عمومی کاشت درونی میباشد که در دندانپزکی بیشتر رایج است. ایمپلنت بخشی از درون کاشت دندانی است که بصورت پروتزی جایگزین دندان طبیعی میشود. ایمپلنت نوع ساده آن قدمت هزاران ساله دارد ولی نخستین ایمپلنت دندان در سال ۱۹۳۲ ساخته شد که جنس آن از استیل ضد زنگ بوده است. اولین ایمپلنتی که از فلز تیتانیوم ساخته شد در سال ۱۹۶۵ بوده است.
از آلیاژ تیتانیوم برای ساخت بریج، اوردنچر و فیکسچر و اجزای پروتزی ایمپلنت استفاده میشود. مهمترین وِیژگی که از آلیاژ تیتانیوم برای ساخت ایمپلنت استفاده میشود سازگاری خوب آن با بدن است که بطور خلاصه میتوان گفت که مقاومت بالا در برابر خوردگی و نارسایی بودن آن و ایجاد یون به مقدار کم و شرایط ترمودینامیک و خصوصیات آن در مقابل PH از ویژگیهای خوب تیتانیوم میباشد.
یکی از اصلیترین ویژگی تیتانیوم عدم پوسیدگی و استحکام خوب و با کیفیت بالای آن است که حتی از دندان طبیعی مقاومتر میباشد.
ایمپلنت دندانی به پیچی که از جنس تیتانیوم است گفته میشود که درون استخوان فک کاشته میشود و گزینه مناسبی برای دندان از دست رفته میباشد.
ایمپلنتها میتوانند یک پارچه و یا دو تکه باشند.
تیتانیوم ایمپلنت دندانی از پنچ گرید متفاوتی تشکیل شده است که از میزان کربن، اکسیژن و آهن و… مختلفی دارا است که به هر کدام از آن گرید یک تا پنچ گفته میشود:
گرید اول فلزی از تیتانیوم خالص است که بیشترین درجه خلوص و انعطاف بالا در دمای اتاق و دارای کمترین استحکام میباشد و یکبار علمیات حرارتی (آبدیده کردن) heat treatment برای استحکام آن انجام میشود.
گرید نوع دوم نیز یعنی دو بار عملیت حرارتی انجام شده و بقیه گریدها هم به همین نوع میباشد، یعنی هر چه گرید بیشتر شود تیتانیوم سختتر و در برابر فشار آکلوزالی مقاومتتر است.
در حال حاضر بیشترین ایمپلنتهای دندانی از گرید چهارم میباشد که از تیتانیوم است و هم مقاومت خوبی را دارا میباشد البته به تازگی استفاده از گرید پنجم تیتانیوم افزایش یافته است.
اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت:
ایمپلنت از سه قسمت اصلی پایه (فیکسچر) و اتصال دهنده (اباتمنت) و روکش (تاج) تشکیل شده است و قطعات دیگر از جمله هیلینگ، کاور اسکرو، ایمپرشن کوپینگ در طول درمان و ساخت پروتز استفاده میشود.
پایه:
مهمترین قسمت ایمپلنت دندان پایه است. پایه یا فیکسچر، یک پیچ تیتانیومی است که با استخوان طبیعی ترکیب شده تا پایه مقاوم و ایمنی را فراهم کند. در واقع فیکسچر به عنوان ریشه دندان عمل میکند و اگر ریشه دندان را قرار ندهند نمیتوانند ایمپلنت دندان را انجام دهند.
فیکسچر در پایین ایمپلنت قرار دارد و به آن پایه هم گفته میشود که در لثه فرو میرود و به استخوان فک جوش میخورد و تنها قسمتی از ایمپلنت است که پنهان است و دیده نمیشود. برای بهتر جوش خوردن پایه با استخوان فک، سطح آن دارای شیار و با نوعی از مواد احیای استخوان (هیدروکسی اپتات) پوشیده شده است.
اگر فردی دارای استخوان کافی برای ایمپلنت نداشته باشد نیاز به پیوند استخوانی میباشد تا بتواند ایمپلنت را انجام دهد.
اتصال دهنده:
چون پایه یا فیکسچر زیر لثه میباشد بنابراین روکش مستقیم نمیتواند به آن وصل شود بدین منظور از اتصال دهنده برای ثابت شدن روکش به پایه ایمپلنت استفاده میشود که معمولاً به شکل ۶ ضلعی داخلی (مانند هگزاگونال) یا ۶ ضلعی خارجی یا ۸ ضلعی داخلی (مانند اکتاگونال) است.
اتصال دهنده یک پیچ کوچکی میباشد که روی لثه قرار داده میشود. جنس اتصال دهنده از فلز یا مادهای که همرنگ دندان میباشد است. زمانی قرارگیری اتصال دهنده گذاشته میشود که ۵ یا ۶ ماه از زمان گذاشتن پایه گذشته باشد تا پایه به استخوان فک جوش خورده باشد. سه نوع مختلف اتصال دهنده نیز بصورت زیر میباشد:
۱- اتصال دهنده پیچ شونده
۲- اتصال دهنده سیمان شونده
۳- اتصالات اوردنچری
اتصال دهنده به حالات Ball، Locator، Temporary، Multi-unit، Solid، UCLA، Cemented که در شکلها و در قطرهای مختلفی قابل عرضه میباشند است.
گاهی اوقات اتصال دهنده به عنوان (اباتمنت) abutment هم شناخته و گفته میشود.
روکش یا تاج دندان:
بعد از قرارگیری پایه و اتصال دهنده، روکش دندان نیاز است گذاشته شود که مانند تاج دندان میباشد.
روکش معمولاً از مواد سرامیکی تولید شده و به نوعی طراحی شده که شبیه دندان طبیعی عمل کند و بعد از پایان زمان کاشت ایمپلنت روی اتصال دهنده گذاشته میشود.
از روکش فلزی که از جنس طلا یا آلیاژ نیکل و کروم و کبالت هستند در دندانها عقب بخاطر تحمل فشار زیاد استفاده میشوند.
از روکش چینی چون شکنندهتر و تحمل فشار کمتری را دارا میباشند برای دندانهای جلو استفاده میکنند. از مزیت این نوع روکش بدلیل حذف فریم فلزی باعث جلوه دهنده طبیعیتر نور به دندان میباشد و برای این نوع نیاز کمتری به تراش دندان است.
از روکش چینی-فلزی چون بخش مرکزی از فلز و سطح بیرونی از جنس چینی است باعث استحکام قوی و همرنگ شدن با تمامی دندانها میشود استفاده میکنند.
در حال حاضر بیش از ۶۰ نوع از جمله روکش و اتصالات و پایه تأیید شده FDA تولیدکننده مواد ایمپلنت دندان وجود دارد.
کاوراسکرو:
یک پیچ کوچکی است که بعد از قرارگیری پایه روی آن گذاشته میشود تا بخش داخلی پایه را جلوگیری از ورود آلودگی و باکتری و خون به آن کند.
هیلینگ اباتمنت یا Gingival Former:
این قطعه برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی به درون ایمپلنت و همچنین برای شکلگیری بافت لثه در اطراف ایمپلنت دندان، بعد از مدت ۴ تا ۸ هفته بعد از ایمپلنت بر روی فیکسچر قرار داده میشود.
هیلینگ اباتمنت در اندازههای متفاوتی میباشد که با توجه به شرایط نوع مخصوص آن انتخاب میشود. حدوداً ۲ هفته بعد از قرارگیری هیلینگ اباتمنت، دندانپزشک آن را باز کرده تا قالبگیری ایمپرشن کوپینگ انجام شود.
ایمپرشن کوپینگ:
از ایمپرشن کوپینگ برای قالبگیری ایمپلنت در دهان استفاده میشود تا موقعیت مشخص فیکسچر و روکش دندان را تعیین کند.
آنالوگ:
آنالوگ در واقع شبیه ساز پایه در داخل دهان بیمار است و این قطعه حدوداً ۳ ماه بعد از جراحی و قالبگیری برای مدلسازی فک بیمار بر روی ایمپرشن کوپینگ قرار داده میشود.